منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در برنامه «به وقت ایران» با موضوع «تشریح دستاوردهای علمی کشور در سال‌های اخیر و تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در حوزه آموزش عالی» اظهار کرد: چهار دهه بسیار ارزشمند از انقلاب را پشت سر گذاشته‌ایم. امام خمینی(ره) همیشه دانشگاه را مرجع سخنان خود قرار می‌دادند. انقلاب، حوادث و اتفاقات آن تجربه‌هایی است که هم‌اکنون به سرمایه تبدیل شده است.
وزیر علوم ادامه داد: در روزهای اول پیروزی انقلاب اسلامی در یک فضایی قرار گرفته بودیم که هم فضای فرهنگی بود و هم نیاز به توسعه و تعمیم ارزش‌های انقلاب فراوان بود و از سوی دیگر عطش علم و دانش بسیار بالا بود، زیرا آنچه داشتیم نیاز مردم را رفع نمی‌کرد و به همین دلیل توجه خاصی به دانشگاه‌ها شد. در آن زمان تربیت نسل جوان به معنای دانش جدید و آوردن جوانان فضای انقلاب به فضاهای آموزش جدی برای تربیت نیروی انسانی و توسعه کشور مورد توجه قرار گرفت.
وی افزود: دانشگاه‌های ما در ابتدای انقلاب ظرفیت کافی نداشتند و در عرض یک دهه دانشگاه‌های متعدد با رشته‌های متعددی راه‌اندازی کردیم و جمعیت جالب توجهی از جوانان برای تحصیل در رشته‌های مختلف وارد دانشگاه‌ها شدند.
وزیر علوم ادامه داد: امروز اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان مدیران معلمان و استادان از دانشگاه‌های داخل فارغ‌التحصیل شده‌اند. سرمایه کنونی ما دستاورد اقدامات در دانشگاه‌های داخل بوده است.
به گفته این مقام مسئول، در این سال‌ها به دوره‌های مختلف فرهنگی هم توجه شده است و نسلی که اکنون کشور را اداره می‌کنند ویژگی‌های دینی و توجه به آینده کشور را مورد توجه دارند و دانشگاه‌ها در کنار مسائل فرهنگی به کارویژه علم و فناوری هم توجه کرده‌اند.
وزیر علوم در ادامه بیان کرد: آنچه هم‌اکنون در حوزه علم و فناوری داریم در حوزه پژوهش هم جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌ایم و رتبه ۱۵ مقالات دنیا را کسب کرده‌ایم. برون‌داد کیفیت علمی ما نشان داده جزء کشورهای رده بالای دنیا هستیم.
غلامی با بیان اینکه دستاوردهای علمی ما ناشی از تلاش مجموعه علمی و ظرفیت‌های داخلی بوده است اظهار کرد: این موفقیت در شرایطی بوده که خیلی از جریان‌های بیرون از مرزهای ما با سلطه‌طلبی‌ها علاقه‌مند نبودند به این موفقیت‌ها دسترسی پیدا کنیم.
وی ادامه داد: در کنار این مخالفت‌ها دستاوردهای بعدی را هم به دست خواهیم آورد. جامعه علمی کشور یک حرکت جهادی در توسعه علم و فناوری از خود نشان داده است و مقام معظم رهبری همواره تاکید کرده که این حرکت را حفظ کنیم و استمرار دهیم، زیرا این کار ما را به سمت استقلال و خودکفایی از سایرین پیش خواهد برد.
غلامی گفت: در دو دهه گذشته حرکت شتاب‌دهنده‌ای در استفاده از این توانمندی‌ها برای رفع نیازهای جامعه داشته‌ایم و دستاوردهای علمی ما به سمت کاربردی شدن و حضور در سطح جامعه پیش رفته است. شرکت‌های دانش‌بنیان جزئی از این پیشرفت بوده‌اند که توسط دانشگاهیان اداره می‌شوند.
وزیر علوم ادامه داد: در یک سال گذشته اقدامات دانشگاه‌ها در شیوع کرونا مثال‌زدنی بود.
در واردات واکسن به مسائل اقتصادی نگاه نمی‌شود
غلامی درباره واردات واکسن کرونا نیز گفت: واکسن‌هایی که به کشور وارد می‌شوند بر اساس جدیدترین یافته‌های علمی بوده و با حساسیت بالا نسبت به سلامت مردم است و وضعیت به گونه‌ای نیست که به وجه اقتصادی موضوع نگاهی شود.
غلامی افزود: حوزه علوم آموزش و فناوری دستاوردها برای یک نظام جوان برخاسته از انقلاب جزء دستاوردهای قابل افتخار است. اگر به سابقه علمی ۱۵ کشوری که با ما در زمینه تولید مقالات در صدر جهان قرار گرفته اند نگاه کنیم متوجه می‌شویم که سابقه ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال دارند، ولی ما فقط چهل سال است که در حال حرکت هستیم و به این جایگاه رسیده‌ایم.
غلامی ادامه داد: اگر کلان جامعه خود را یک جامعه فرهنگی می‌دانیم بچه‌های ما هم در حوزه‌های فرهنگی به آنان توجه شده است. به لحاظ سنجش برخی از این ویژگی‌های فرهنگی کارهای در دانشگاه انجام داده‌ایم که نشان داده جوانان ما باورهای فرهنگی و اعتقادی عمیقی به لحاظ فرهنگی مذهبی و باورهای ملی خود دارند.
به گفته این مقام مسئول، جوانان ما که به خارج از کشور رفته‌اند هم به باورهای دینی و ملی معتقد بوده و برای آن‌ها ارزش قائل هستند. دانشجویان ما معتقد و مذهبی هستند. جوانان این دوره نسبت به جوانان قدیم خیلی بهتر هستند.
غلامی گفت: با توجه به شرایط بیماری و نظر ستاد مدیریت کرونا هنوز نمی‌شود تجمعاتی مثل کلاس‌های درس را داشت و در نتیجه دانشگاه‌ها این ترم را هم به صورت مجازی شروع خواهند کرد. برای بازگشایی دانشگاه‌ها تابع ستاد کرونا و مسئولان وزارت بهداشت هستیم.
به راه‌اندازی دانشگاه تلویزیونی فکر می‌کنیم
وزیر علوم درباره امکان راه‌اندازی دانشگاه تلویزیونی همانند مدرسه تلویزیونی توضیح داد: برای برخی گروه‌ها شدنی است، اما به سمت آن حرکت نکرده‌ایم. دوم اینکه ماهیت درس‌های عمومی اجازه دانشگاه تلویزیونی را می‌دهند، ولی محدودیت‌هایی هم داریم، زیرا هر استادی شیوه تدریس خود را دارد. وزارت علوم آمادگی دارد با همکاری صداوسیما و شبکه آموزش آموزش‌های تلویزیونی دروس عمومی و پایه دانشگاه‌ها را آغاز کند.
وزیر علوم ادامه داد: برخی دانشگاه‌ها اجازه تغییر محتوای درسی تا ۲۰ درصد را دارند و به این دلیل امکان این امر که یک برنامه درسی مثل آموزش و پرورش ارائه شود سخت است، اما به راه‌اندازی این امکان فکر خواهیم کرد.
وزیر علوم گفت: در دنیا به علوم انسانی خیلی بیشتر از آنچه ما توجه می‌کنیم توجه می‌شود و در کشور ما کمتر مورد اقبال قرار گرفته است.
غلامی ادامه داد: کاربردی بودن آموزش‌ها و تاثیرگذار بودن این آموزش‌ها بحث دیگری است و ما امروزه در دنیا رویکردهای بین رشته‌ای را خیلی قوی‌تر از آنچه خودمان انجام داده‌ایم، می‌بینم و در پژوهش‌ها هم رشد این اقدامات بین رشته‌ای را خیلی دیده‌ایم. این پژوهش‌ها به سمت کاربردی شدن نیز پیش رفته‌اند.
به گزارش پیام خانواده به گفته این مقام مسئول، این مسائل را در پارک‌ها و واحدها فناوری می‌بینم. وزارت علوم ۴۵ پارک علم و فناوری در سطح کشور دارد. دانشگاه آزاد هم یک دانشگاه معتبر است که جایگاه خودش را در آموزش عالی دارد.
غلامی گفت: نگاه به کاربردی شدن خیلی خوب پیش رفته است. برنامه‌ریزی‌ها بر اساس آمایش آموزش عالی است که به سمت آن‌ها نیز حرکت شده است. در ۱۰ سال گذشته رویکرد آمایشی را به آموزش عالی پیدا کرده‌ایم و دانشگاه‌ها موظف هستند به ساماندهی دست بزنند.
وی ادامه داد: توسعه کمی بر این اساس کنترل و عملیاتی شده است و دانشگاه‌های بزرگ را تحت حمایت دانشگاه‌های بزرگ قرار داده‌ایم و اقدام دیگر اینکه دانشگاه‌ها باید برنامه، هدف و ماموریت خود را بدانند. وضعیت به گونه‌ای نیست که هر رشته آسان را راه‌اندازی کنیم بدون اینکه به اشتغال آن‌ها توجه کنیم. البته این کار پر چالش است و امیدواریم بتوانیم آن را عملیاتی کنیم.
غلامی بیان کرد: در دانشگاه‌ها وظیفه آموزش علم را داریم و خوب است که بر محور نیاز جامعه هم باشد. اما تأمین نیاز جامعه جزء اهداف ما است، ولی برخی رشته‌ها هم به دلایل دیگری مثل باز کردن دریچه‌های جدید علمی و قرار گرفتن در لبه‌های علمی جهان ایجاد می‌شوند. یافته هر محققی ضرورتا مشکل جامعه را حل نمی‌کند، اما جزء ضروریات جامعه است.
وزیر علوم ادامه داد: در دانشگاه‌ها اعضای هیئت علمی به سمت حل مشکلات و ارائه دستاوردهای قابل کاربست برای حل مشکلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هم پیش رفته‌اند.
غلامی گفت: صنعت باید از دانشگاه‌ها نیازهایش را بخواهد. استادان از این مسئله استقبال می‌کنند. در سال‌های اخیر دو اقدام انجام داده ایم. یکی اینکه در هفته پژوهش دو سال است که میز تقاضای پژوهش را در نظر گرفته‌ایم در صورتی که سال‌های قبل میز عرضه «اساتید اقدامات خود را ارائه می‌دادند» داشتیم. سال گذشته از ۹۰ درخواست برای ۲۰ درخواست قرارداد بسته شد. اما آمار قراردادهای امسال را نداریم. اقدام دوم این بود که دانشجویان دانشگاه را که کارورزی دارند را مکلف به حضور در صنعت کردیم که سامانه‌ای هم برای آن در نظر گرفته شد. اعضای هیات علمی که تازه استخدام می‌شوند نیز مکلف هستند یک دوره ۶ ماهه را در صنعت کار کنند که ارتباط با صنعت را قوی می‌کند و تا زمانی که این کار را نکنند قرارداد آن‌ها از پیمانی به رسمی تغییر پیدا نمی‌کند.
وزیر علوم ادامه داد: در آموزش عالی قسمت پژوهش و فناوری نیاز به حمایت بیشتر داریم. در دنیا خیلی سهل‌گیرانه‌تر با بخش پژوهش برخورد می‌شود. این حمایت می‌تواند از نظر قوانین و حمایت‌های دولتی باشد.
غلامی گفت: در دو سال اخیر بیشترین رشد اقتصادی را در بخش کشاورزی داشته‌ایم که ورود تکنولوژی به این بخش با پشتوانه علمی است. در بخش‌های دیگر که گرفتار تحریم شده‌ایم و ۶ تا ۷ دانشگاه ما فقط در زمینه استخراج نفت کار می‌کنند. دانشگاه‌ها می‌توانند جای شرکت‌های خارجی را پر کنند و این توانایی را دارند. تمام سدهای ایران را دانشگاه‌ها ساخته‌اند.
به گفته این مقام مسئول، باید به بحث انرژی‌های تجدیدپذیر توجه کرد. ما در آینده‌ای نزدیک نه تنها تأمین سلول‌های خورشیدی را خواهیم داشت بلکه در بازارهای بیرون هم حضور خواهیم یافت.
غلامی گفت: قریب به ۴۹ درصد دانشجویان ما خانم‌ها هستند که نشانه توجه انقلاب اسلامی به این قشر است. ۳۰ درصد اعضای هیئت علمی ما خانم‌ها هستند. بیش از ۴۰ درصد فارغ‌التحصیلان دوره دکتری هم خانم‌ها هستند.